Rize'nin batısında, kent merkezine 21 km. uzaklıkta yer alan Kalkandere; İyidere, İkizdere, Rize Merkez ve Trabzon’un Of ilçeleriyle çevrilidir. İlçe nüfusu 15.042,  yüzölçümü 95 km²'dir. İlçeye bağlı 12 mahalle ve 22 köy bulunmaktadır.

İlçenin eski adı Karadere’dir. Daha sonraları Kalkandere’ye dönüştürülmüştür. Hüseyinhoca Köyü Camii, tarihi köy evleri, su değirmenleri ve kemer köprüleri görülebilecek yerler arasında yer almaktadır.

İlçenin bilinen en eski adı Karadere'dir. İlçe merkezinden geçmekte olan derenin yatağındaki kara tasların, suyun rengini kara göstermesi ilçenin bu adı almasına sebep olmuştur. Daha sonra bu ad Kalkandere olarak değiştirilmiştir. Başka bir düşünceye göre derenin bol su getirerek taşmasına atıfta bulunularak " Kabaran Dere " anlamında Kalkandere denmiştir. Üçüncü anlamı da kötülüklere karşı koymaktır.